HÒA HẢO LÊ

ĐẾN HUYỆN GÒ CÔNG ĐÔNG

Sáng ngày 4/4/2016 chúng tôi hỏi thăm đường đến huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang. Theo lời chỉ dẫn của bà con địa phương chúng tôi cho xe trở ra ngã ba đầu đường dẫn vào huyện Mỏ Cày mà hôm qua chúng tôi chạy lạc huốc. Ra lộ lớn chúng tôi đi thẳng về tỉnh Bến Tre, trên đường xứ lạ thành thử chạy xa xa là dừng lại hỏi thăm để tránh tình trạng đi lạc như bửa trước. Chúng tôi đến chợ tỉnh Bến Tre, không phải, chỉ chạy ngoài đường phố chớ không vào trong chợ.

Tính ra, chuyến Đức Thầy đi dạo lục châu ghé trải qua nhiều thiền thị và thôn quê, nhưng tỉnh Bến Tre chắc có ưu điểm gì nên được Đức Thầy quan tâm đặc biệt. Đi vào chợ tỉnh để “Giả chị bán chè” với giọng rao “Rặt tiếng kim thời”. Gánh chè bán hết liền nói lời tiên tri chuyện khổ sau nầy để thức tỉnh bá gia lo tu giải khổ. Khuyến tu dân chợ búa xong Đức Thầy “Lìa xa thiềng thị đến thì thôn quê” cũng thức tỉnh người đời, nhưng rơi rớt những kẻ tâm trí tối đen, cứng khừ trần tục buông tiếng chưởi thề còn thêm sỉ nhục Thầy dạy là “Lũ bá vơ”. Lúc đi bộ khi đi ghe mà “dạo cùng khắp tỉnh Bến Tre” khi nói vè, lúc đọc thơ… dạy đạo.

Được sự giới thiệu của quý đồng đạo ở thị xã Cây Lậy và cho tôi số phone của một người ở xã Tân Thành nhờ vị nầy hướng dẫn qua điện thoại. Vì thế, qua cầu rạch Miểu thuộc tỉnh Tiền Giang, chúng tôi không đi thẳng về Mỹ Tho, vừa xuống dốc cầu là rẻ phải đi về huyện Gò Công Đông. Hỏi thăm hỏi thăm, chạy hoài chạy mãi thật là xa trông tới mỏi mấy khúc lòng mới thấy tấm bảng đề xã Tân Thành. Mừng lắm, tôi gọi điện xin cho người đến rước nhưng bên kia đầu dây bảo rằng hãy đến ngã tư quẹo phải hai cây số chúng tôi sẽ được đón trên đường.

Người ra đường đón chúng tôi là đồng đạo tên Sang, nhờ có cái dáng đạo PGHH với nhau dù chưa một lần gặp mặt mà chào hỏi rất là vui vẻ, thú vị. Sang mời chúng tôi vào nhà thì có thêm ba đồng đạo trẻ tuổi nữa đang chuẩn bị bàn trà và mời vào bàn dùng trà nước. Tưởng như nhà mình, tôi lẹ lẹ đi vào phòng tắm rửa mặt mới hay ở đây nước mặn cũng xâm nhập nhà vệ sinh, phòng tắm. Não nề quá!

Tôi nghĩ không nên ở đêm với nước mặn được nữa, một bộ đồ thay ra không giặt là quá rồi nhá, gia tài có bộ thay bộ đổi, nếu chịu thêm một bửa không giặt nữa là mệt xác. Tôi tự lý luận với bản thân nên sau khi dùng cơm xong hối hả quý đồng đạo địa phương đưa chúng tôi đi thăm những ruộng rẩy, vườn cây ăn trái bị nhiễm mặn chết rả. Tôi quyết định ênh, khi xong là lên đường ngay về thị xã Cây Lậy, cách gần trăm cây số, ba hay bốn giờ chiều về cũng kịp.Qua nhiều đám dưa hấu nhiễm mặn teo dây trụi lá chết thê thãm. Xưa tôi có làm nghề trồng trọt, nhà vốn không dư, chỉ cần làm thất một mùa vụ là lâm nợ, lớp chạy ăn, vốn làm vụ lại … ngặt mình! Làm thất mùa thì cũng còn vớt vát năm mươi ba mươi phần trăm, gặp nước mặn nó bức tử chết tại chỗ, thua trắng, vớt xác thì có chứ tiền đâu mà vớt.

Qua nhiều đám dưa hấu nhiễm mặn teo dây trụi lá chết thê thãm. Xưa tôi có làm nghề trồng trọt, nhà vốn không dư, chỉ cần làm thất một mùa vụ là lâm nợ, lớp chạy ăn, vốn làm vụ lại … ngặt mình! Làm thất mùa thì cũng còn vớt vát năm mươi ba mươi phần trăm, gặp nước mặn nó bức tử chết tại chỗ, thua trắng, vớt xác thì có chứ tiền đâu mà vớt.

Rời khỏi những đám rẩy dưa hấu chúng tôi đến vùng ruộng; trông xứ nầy còn ở xưa lắm, chiếc cầu khỉ gập ghềnh xứ mình đã bỏ lâu thì nay lại gặp ở quê nhiễm mặn. Tuổi về chiều, đối trước chiếc cầu khỉ xưa mình thường đi, đôi khi còn cợt nhúng lóc chóc là khác, giờ ngại lắm. Lúa chủ đây theo sự đánh giá của tôi là chưa nhiễm mặn, nó bị chết khô. Ông chủ ruộng nhà thấy sự tác hại của những miếng ruộng bơm nước kênh lên đành khép kín đường nước không cho mặn vào. Thà để ruộng chết khô còn hơn là chết nước mặn, nghĩ rằng ruộng chết nước mặn tương lai mịt mù lắm, mặn đã ngấm đất nếu mai sau nước ngọt trở lại thì khó cải thiện. Điều nầy không biết nông dân những đất đã bị mặn xâm nhập có nghĩ tới chưa. Còn nữa, những vùng ngăn mặn người ta đã xuống đập, trong kênh đầy nước mặn, nếu không được tháo rửa, chừng nước ngọt về mở cống đưa vào trộn lộn hai thứ đưa lên ruộng coi chừng là bỏ của nữa đấy.

Lúa khô cháy, đất nứt nẻ, nhiều vườn cây mảng cầu trơ cành, đồng đạo Sang người hướng dẫn nói với chúng tôi lúc ngừng lại dưới tàng cây bống mát:

Ở đây đi trên đường làng chú ít thấy nam nữ trẻ tuổi phải không ?

Ừ phải ! sao thế?

Chịu mặn như vậy, họ phải đi tha phương cầu thực.

Tội nghiệp!

Tham quan nhiều nơi trồng trọt bị nước biển xâm hại, Sang dẫn chúng tôi đến một tiệm cơm chay từ thiện. Trước kia cơm chay ở đây hoạt động suốt mỗi ngày hai buổi nhưng có lẽ đã bị ảnh hưởng của nước mặn mà thiếu sức cung ứng nên tiệm chay đã thu hình lại còn mỗi tháng 4 ngày. Tôi thấy quang cảnh nơi nầy cũng khá xinh lịch mở một tiệm chay để làm công việc lá lành đùm lá rách ngon hỏng chỗ chê. Đem phước đến dân nghèo rồi kề tai khuyên họ làm lành lánh dữ tu nhân tích đức để không còn chịu quả báo trong kiếp lai sinh. Đây đồng đạo PGHH chưa đông, cho dù đầy lòng từ thiện nhưng cũng phải có tiền. Tôi mong hỡi ai, chiếc xe chuyên chỡ tình thương coi mòi đã đuối, nếu không sớm nhờ sự tiếp tay, xe hết trớn phải dừng, rất mong có nhiều sức đẩy.

Hôm nay không nhằm ngày đãi chay nên tiệm ăn không khách đến, chỉ có chúng tôi là khách lỡ đường nhưng phải giữ lệ, vào thăm viếng chứ không ăn. Tội nghiệp bà con nghèo thiếu làm không ra tiền những người sống đời bất hạnh, dân đi mót bộc, xin ăn, hay bán vé số… nếu có mỗi bửa ăn không tốn tiền đỡ một chút khổ cho đời. Sự cần thiết nầy ước mong có nhiều bàn tay của mạnh thường quân.

Tỉnh Gò Công xưa giờ đã xuống cấp còn chức huyện thôi. Nhưng lịch sử xưa đã ghi thành chữ thì không thay đổi. Cũng trên đường đi dạo lục châu, đang ở tuốt xa tỉnh Cà Mau Đức Thầy viết:

“Đằng vân đến tỉnh Gò Công

Vì thương dân thứ mới hồng đến đây.

Xư kia bảo lục tỉnh nầy,

Mà sau cảnh khổ xứ nầy nhiều hơn.”

Rất tiếc tỉnh Gò Công không còn cái tên như lúc trước. Sự thay tên đổi họ đã làm mất mát quá nhiều dấu dết lịch sử. Thủ đô Sài Gòn của Việt Nam Cộng Hòa giờ là thành phố Hồ Chí Minh, Thánh Địa Hòa Hảo lúc xưa thì nay thay tên là xã Phú Mỹ. Thời thế đổi thay nhân dân không chịu cũng phải chịu. Cái tên ấn tượng lúc Đức Thầy từ tỉnh Cà Mau cái tỉnh ở cùng trời cuối đất “Đằng vân đến tỉnh Gò Công, vì thương dân thứ mới hồng đến đây” để nói rằng “Xưa kia bảo lục tỉnh nầy mà sau cảnh khổ xứ nầy nhiều hơn” chính là lời tiên tri mãi mãi ở chỗ tiên tri. Tôi hỏi quý huynh đệ trong tiệm chay về nguồn gốc “xưa kia bảo lục”, có đồng đạo trả lời bằng một câu chuyện dài, tôi tóm tắc:

Theo các cụ qua mấy đời truyền miệng, năm 1904 có đoàn hát xa về đây làm tuồng hát bội, đào kép đang diễn xuất rất hay, khán giả thích thú xem đông rần rộ, bất ngờ mây đen phủ kín trời đất. Tiếng gió từ xa thổi tới xé không gian ồ ạc, dân lành xem hát bội nghe tiếng gió xé bất chừng là sợ lắm, nghĩ đến một tai nạn khủng khiếp sắp xảy ra, họ đua nhau mà chạy nhưng không kịp, Mây đen làm tối cả bầu trời, 3 lượn sóng thần ngẩng cao đùa tới, tất cả dân đi xem hát, các đào kép đóng tuồng đều chết. Ba lượng sóng thần đẩy lên rất xa trên bờ đất, thưở ấy những người ở xa luồn bảo lũ sống sót kiểm kê tác hại của bảo tố đã giết chết năm ngàn nhân mạng, người ta còn thấy những xiêm y của đào kép hát vươn vấn trên cây.

Thời gian đã nhắc chừng, tiếc là không được ở đây lâu để tìm hiểu thêm nhiều sự lạ.